ΛΥΣΙΑ , ΥΠΕΡ ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ §§ 4 – 8 [ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ]

§§ 4 – 8 : Α’ ΜΕΡΟΣ ΔΙΗΓΗΣΗΣ – ΑΠΟΔΕΙΞΗΣ

 Στις παραγράφους αυτές ο Μαντίθεος θα επιχειρήσει , αφηγούμενος γεγονότα σχετικά και χρησιμοποιώντας πίστεις (άτεχνες και έντεχνες) , να αντικρούσει το κατηγορητήριο , και συγκεκριμένα :

1)     ότι « μετέσχε της τότε πολιτείας» §§ 4- 5 , διότι :

• Έλειπε από την Αθήνα / ζούσε στον Πόντο την εποχή των Τριάκοντα                        ( πραγματικό )
• Επέστρεψε στην Αθήνα πέντε μέρες προτού φτάσουν στον Πειραιά οι δημοκρατικοί εξόριστοι από τη Φυλή ( πραγματικό )
• Δεν ήταν λογικό υπό τέτοιες συνθήκες να εμπλακεί σε ξένες πολιτικές περιπέτειες ( λογικό / εικός )
• Άλλωστε, ούτε οι Τριάκοντα παρείχαν αξιώματα σε όσους απουσίαζαν ή δε συμμετείχαν σε εγκληματικές πράξεις αφενός και αφετέρου αφαιρούσαν τα πολιτικά δικαιώματα των ίδιων των πολιτικών εταίρων τους. (πραγματικό / λογικό)

► Το επιχείρημα αυτό είναι ένα ενθύμημα , δηλαδή ένας βραχυλογικός συλλογισμός που δίδει , με βάση τα δεδομένα στα οποία στηρίζεται, ένα πιθανό συμπέρασμα. Οι δύο πρώτες προτάσεις είναι πειστικά και ισχυρά επιχειρήματα , η τρίτη ανήκει στα εικότα , δηλαδή στα εύλογα, πιθανά , αληθοφανή ενώ η τελευταία  αποτελεί πειστικό επιχείρημα, καθώς περιγράφει και μάλιστα εύστοχα την τακτική των τυράννων, γνωστή σε όλους (π.χ. Θηραμένης).

 2)     Ότι «ίππευε επί των Τριάκοντα» §§ 6 – 7 , διότι :

α.   Η αναγραφή του ονόματός του στην πινακίδα δεν αποτελεί αδιάσειστη απόδειξη ενοχής , αφού :

·       Κάποιοι που απουσίαζαν από την πόλη , είχαν αναγραφεί στην πινακίδα

·       Μερικοί που υπηρετούσαν ως ιππείς δεν είχαν αναγραφεί σ’ αυτήν

·       Άλλωστε ήταν εύκολο να διαγραφεί το όνομα κάποιου σκόπιμα

β.  Αδιάσειστη απόδειξη είναι μόνο οι κατάλογοι των φυλάρχων , αφού :

• Είναι επίσημα κρατικά έγγραφα
• Και έχουν συνταχτεί , λόγω των επικείμενων κυρώσεων, με μεγάλη προσοχή και υπευθυνότητα

γ. Κανείς δεν μπορεί να αποδείξει με στοιχεία ότι ο κατηγορούμενος :

• Καταγράφηκε ως ιππέας στον κατάλογο των φυλάρχων
• Ούτε ότι παραδόθηκε στους συνηγόρους του δημοσίου
• Ούτε ότι επέστρεψε το επίδομα

►  Ισχυρά , πραγματικά / λογικά και πειστικά τα επιχειρήματα αυτά του κατηγορουμένου

 3)     Ακόμα όμως κι αν υπηρετούσε ως ιππέας των Τριάκοντα, το γεγονός αυτό ( μη πραγματικό) δεν είναι δίκαιο να του στερήσει το βουλευτικό αξίωμα , αφού :

• Ισχυρότερο και δικαιότερο κριτήριο θεωρεί το ότι δεν έβλαψε ποτέ κανένα συμπολίτη του ( υποθετικό / λογικό )
• Πολλοί ιππείς εκείνης της περιόδου  εξελέγησαν βουλευτές , στρατηγοί και ίππαρχοι (μετά την αμνηστία)   (πραγματικό)

►  Ο υποθετικός αυτός συλλογισμός είναι μεν εύστοχος αλλά όχι ισχυρός.

 Μετά απ’ αυτά ο Μαντίθεος καταλήγει στο συμπέρασμα ( ώστε…καταψεύσασθαι) ότι οι εναντίον του κατηγορίες είναι αβάσιμες και ανάξιες απάντησης και ότι ο μοναδικός λόγος της απολογίας του είναι η καταφανής και κατάφωρη συκοφάντησή του από τους αντιπάλους

 v Προς επιβεβαίωση των λεγομένων του καλεί το μάρτυρα στο βήμα ( : άτεχνη πίστη/ απόδειξη)

 ΠΙΣΤΕΙΣ

1. ΑΤΕΧΝΗ : Η μαρτυρική κατάθεση που ακολουθεί.
2. ΕΝΤΕΧΝΕΣ :

 

               Α. ΡΗΤΟΡΙΚΑ ΗΘΗ

      - ΗΘΟΣ ΤΟΥ ΛΕΓΟΝΤΟΣ : ρεαλιστής , αδίκως συκοφαντηθείς , έντιμος, ηθικός, υπερήφανος με δημοκρατικά φρονήματα, αποφασιστικός, διεκδικεί τα δικαιώματά του, απεχθάνεται τη συκοφαντία και το ψεύδος

      - ΗΘΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΑΛΟΥ : συκοφάντες, κακοήθεις, μοχθηροί, ανόητοι, ανάξιοι εμπιστοσύνης

     - ΗΘΟΣ ΑΚΡΟΑΤΗ : υπεύθυνοι, συνετοί πολίτες και δημοκράτες. Επιδιώκει να κερδίσει τη συμπάθεια και την εύνοιά τους επιδοκιμάζοντας την ανάρρησή τους στα ανώτατα αξιώματα.

        Β. ΡΗΤΟΡΙΚΑ ΠΑΘΗ :  Ο Μαντίθεος στοχεύει στα συναισθήματα των δικαστών όπως την αγάπη για την πατρίδα και τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη , την εντιμότητα και την αλήθεια , την απέχθεια προς την τυραννία, το ψεύδος και τη συκοφαντία, επιδιώκοντας μ’ αυτόν τον τρόπο να εγείρει στις ψυχές των βουλευτών συμπάθεια και εύνοια προς τον ίδιο ενώ αγανάκτηση, αποστροφή  και οργή προς τους αντιπάλους, υπενθυμίζοντας σκόπιμα τις πρακτικές των Τριάκοντα που αποτελούν οδυνηρά βιώματα και τραυματικές εμπειρίες γι αυτούς.

     Γ. ΕΝΘΥΜΗΜΑΤΑ / ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ

ΤΕΧΝΙΚΗ

Λόγος απλός και σύντομος (απλές λέξεις, μικρές προτάσεις που συνδέονται παρατακτικά) , ύφος απλό και φυσικό ( ηθοποιία) σαφήνεια (ακριβείς πληροφορίες, χωρίς ασάφειες και κενά)

  ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ :

Υπερβατά : ούτε ημας εικός ην …επιθυμειν,   αναγκαιον ην …ζημιουσθαι

Αντιθέσεις : ούτε των τειχων καθαιρουμένων..αλλ’ ηλθομεν , πολλοί μέν …ουκ ενεισιν – ένιοι δε …εγγεγραμμένοι εισί , εκείνοις - τούτοις

Παρηχήσεις : ως Σάτυρον τον εν τω Πόντω διαιτησομένους

Πλεονασμός :  πρίν.. κατελθειν πρότερον πένθ’ ημέραις,

Χιαστό :  (τονίζει τα άκρα, υποβαθμίζει τα μεσαία)

                         εκείνοις τοις γράμμασιν                                τούτοις

  

                          Εκ τούτων                                                         εν εκείνοις

Πολυσύνδετο  : ούτε καθαιρουμένων…ούτε μεθισταμένης , ουτε ημας…ουτε εκεινοι

Βραχυλογία : τους από Φυλης