ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ , ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ

ΕΠΕΤΕΙΟΣ

                      ...even the wearist river

             winds somewhere safe to sea!

 

Έφερα τη ζωή μου ως εδώ
Στο σημάδι ετούτο που παλεύει
Πάντα κοντά στη θάλασσα
Νιάτα στα βράχια επάνω, στήθος
Με στήθος προς τον άνεμο
Που να πηγαίνει ένας άνθρωπος
Που δεν είναι άλλο από άνθρωπος

Λογαριάζοντας με τις δροσιές τις πράσινες
Στιγμές του, με νερά τα οράματα
Της ακοής του, με φτερά τις τύψεις του
 Α, Ζωή

Παιδιού που γίνεται άντρας
Πάντα κοντά στη θάλασσα όταν ο ήλιος
Τον μαθαίνει ν' ανασαίνει κατά κει πού σβήνεται
Η σκιά ενός γλάρου.

 

Έφερα τη ζωή μου ως εδώ
Άσπρο μέτρημα μελανό άθροισμα
Λίγα δέντρα και λίγα
Βρεμένα χαλίκια

Δάχτυλα ελαφρά για να χαϊδέψουν ένα μέτωπο
Ποιό μέτωπο

Κλάψαν όλη τη νύχτα οι προσδοκίες και δεν είναι πια
Κανείς δεν είναι
Ν' ακουστεί ένα βήμα ελεύθερο
Ν' ανατείλει μια φωνή ξεκούραστη
Στο μουράγιο οι πρύμνες να παφλάσουν γράφοντας
Όνομα πιο γλαυκό μες στον ορίζοντά τους
Λίγα χρόνια λίγα κύματα
Κωπηλασία ευαίσθητη
Στους όρμους γύρω απ' την αγάπη.

 

Έφερα τη ζωή μου ως εδώ
Χαρακιά πικρή στην άμμο που θα σβήσει
— Όποιος είδε δυο μάτια ν' αγγίζουν τη σιωπή του
Κι έσμιξε τη λιακάδα τους κλείνοντας χίλιους κόσμους
Ας θυμίσει το αίμα του στους άλλους ήλιους
Πιο κοντά στο φως

Υπάρχει ένα χαμόγελο που πληρώνει τη φλόγα —
Μα εδώ στο ανήξερο τοπίο που χάνεται
Σε μια θάλασσα ανοιχτή κι ανέλεη
Μαδά η επιτυχία

Στρόβιλοι φτερών
Και στιγμών που δέθηκαν στο χώμα
Χώμα σκληρό κάτω από τ' ανυπόμονα
Πέλματα, χώμα καμωμένο για ίλιγγο
Ηφαίστειο νεκρό.

 

Έφερα τη ζωή μου ως εδώ
Πέτρα ταμένη στο υγρό στοιχείο
Πιο πέρα απ' τα νησιά
Πιο χαμηλά απ' το κύμα
Γειτονιά στις άγκυρες
— Όταν περνάν καρίνες σκίζοντας με πάθος
Ένα καινούριο εμπόδιο και το νικάνε
Και μ' όλα τα δελφίνια της αυγάζ' η ελπίδα
Κέρδος του ήλιου σε μι' ανθρώπινη καρδιά —
Τα δίχτυα της αμφιβολίας τραβάνε
Μια μορφή από αλάτι
Λαξεμένη με κόπο
Αδιάφορη άσπρη

Πού γυρνάει προς το πέλαγος τα κενά των ματιών της
Στηρίζοντας το άπειρο.

 Οι Προσανατολισμοί είναι η πρώτη ποιητική συλλογή που δημοσίευσε ο Οδυσσέας Ελύτης το 1940. Στη συλλογή αυτή ο ποιητής  αφομοιώνει δημιουργικά τις επιρροές του κινήματος του υπερρεαλισμού με την ελληνική παράδοση και αρχίζει να διαμορφώνει την ιδιαίτερη ποιητική του γλώσσα. Στα ποιήματα της συλλογής κυριαρχούν οι φωτεινές εικόνες από το αρχιπέλαγος και τα νησιωτικά συμπλέγματα του Αιγαίου, το στοιχείο του έρωτα, η λατρεία της φύσης, η ελπίδα και η βεβαιότητα για την ομορφιά της ζωής.

 βλ. http://www.elytis.edicypages.com/526404158870

 

Ο μουσικοσυνθέτης Ηλίας Ανδριόπουλος έχει μελοποιήσει κάποια αποσπάσματα από την ποιητική συλλογή Προσανατολισμοί. Ο δίσκος με τον τίτλο Προσανατολισμοί κυκλοφόρησε το 1984. Πρώτη εκτέλεση τραγουδιών Άλκηστις Πρωτοψάλτη και Ηλ. Ανδριόπουλος.
 
  βλ. http://www.youtube.com/watch?v=-FQ9mvsv95E