Αναλφαβητισμός

ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ

“Η εκπαίδευση είναι δικαίωμα όλων... Τα κράτη είναι υποχρεωμένα να την εξασφαλίζουν στον πληθυσμό τους χωρίς διακρίσεις”.

                    (Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου).

 Ορισμός

  Αναλφαβητισμός, με την κλασική έννοια του όρου, είναι η άγνοια των στοιχειωδών γραμμάτων, η αδυναμία ανάγνωσης και γραφής.

   Σύμφωνα με την Ουνέσκο “αναλφάβητος είναι όποιος δεν έχει αποκτήσει τις αναγκαίες γνώσεις και ικανότητες για την άσκηση όλων των δραστηριοτήτων για τις οποίες η γραφή, η ανάγνωση και η αρίθμηση είναι απαραίτητες”.

Γλωσσομάθεια

 

                                                   Η ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑ

ΟΡΙΣΜΟΣ : Γλωσσομάθεια σημαίνει να γνωρίζει κάποιος καλά ,πέραν της δικής του μητρικής γλώσσας , μία ή περισσότερες ξένες γλώσσες.

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ  : Γνωρίζει καλά κάποιος μία ξένη γλώσσα σημαίνει να κατέχει σε βάθος το λεξιλόγιο, την ορθογραφία, τη γραμματική , το συντακτικό και τους ιδιωματισμούς της, να έχει τη σωστή προφορά και να τη χειρίζεται με άνεση και ευχέρεια.

Η γλώσσα των νέων

   

 Η …..  ΑΝΤΙΓΛΩΣΣΑ !!!

Η γλώσσα των νέων είναι ένα σύνολο ιδιαίτερων γλωσσικών φαινομένων , ένας ιδιόμορφος τρόπος έκφρασης / ομιλίας με χαρακτηριστικά που τον διαφοροποιούν από τη λεγόμενη πρότυπη γλώσσα.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :

     Πολυάριθμες στερεότυπες φράσεις.

     Ιδιόρρυθμοι χαιρετισμοί / προσφωνήσεις.

     Υβρεολόγιο.

     Ξένες λέξεις.

     Συντετμημένες ή παραλλαγμένες λέξεις φράσεις.

     Σλόγκαν / ατάκες.

     Δάνειες λέξεις από τη γλώσσα των υπολογιστών , της διαφήμισης , των ΜΜΕ.

     Περιορισμένο λεξιλόγιο.

Κινδυνεύει η γλώσσα μας ;

 «ΛΕΞΙΠΕΝΙΑ» : Το πρόβλημα , τα αίτια δημιουργίας και οι τρόποι αντιμετώπισής του.

Διάγραμμα

Α. ΠΡΟΛΟΓΟΣ.

Β. ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ.

 1. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ.

Φτωχό λεξιλόγιο.

Αδυναμίες έκφρασης και εύστοχης διατύπωσης.

Γραμματικά και συντακτικά σφάλματα.

Χρήση ξένων λέξεων.

Ανάμειξη τύπων δημοτικής και καθαρεύουσας.

Υπεραπλούστευση του λόγου.

Συνθηματολογία/ συντομογραφίες.

Ειδικές γλώσσες  (ορολογία , «αργκό»)

Χυδαιολογία / γλωσσικός λαϊκισμός

Διάλεκτοι και ιδιώματα

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΤΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ

Ø  Η σχέση γλώσσας – πατρίδας είναι μια παλιά ιστορία. Νωρίς το «ομόγλωσσο»κρίθηκε ως ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά ενότητας, ταυτότητας και εθνικής συνείδησης του κάθε λαού.

Ø  Μέσα στη γλώσσα αποτυπώνονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, η ιστορία, οι παραδόσεις , οι αξίες , ο τρόπος ζωής, η νοοτροπία του κάθε λαού.

Ø  Είναι το εργαλείο για την έκφραση του πολιτισμού, των τραγουδιών, της ιδιαίτερης λογοτεχνικής παραγωγής του λαού (π.χ. δημοτικό τραγούδι, Ερωτόκριτος…)

Η σημασία της γλώσσας

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ.

            Η ΓΛΩΣΣΑ :

v  Είναι ο κυριότερος κώδικας επικοινωνίας  μεταξύ των ανθρώπων, το εργαλείο ανταλλαγής απόψεων , ιδεών και σκέψεων.

v  Αποτελεί καθοριστικό παράγοντα κοινωνικοποίησης καθώς επιλύει διαφορές , επιτρέπει το διάλογο, παρέχει ενημέρωση και πληροφόρηση, συσφίγγει τις ανθρώπινες σχέσεις.

v  Είναι αναγκαίο συστατικό της πνευματικής ανάπτυξης του ατόμου , αφού σκέψη / νόηση και γλώσσα αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και επίσης παιδεία/ μόρφωση χωρίς γλώσσα δε νοείται.

Αρχικοί χρόνοι ρημάτων

            

Αρχικοί χρόνοι ρημάτων της αρχαίας ελληνικής αττικής διαλέκτου

1. ἀγγέλλω, ἤγγελλον, ἀγγελῶ, ἤγγειλα, ἤγγελκα, ἠγγέλκειν· ἀγγέλλομαι, ἠγγελλόμην, ἀγγελοῦμαι & ἀγγελθήσομαι, ἠγγειλάμην & ἠγγέλθην, ἤγγελμαι, ἠγγέλμην
2. ἄγω, ἦγον, ἄξω, (ἦξα &) ἤγαγον (ἀγάγ‑), ἦχα & ἀγήοχα, ἤχειν & ἀγηόχειν· ἄγομαι, ἠγόμην ἄξομαι & ἀχθήσομαι, ἠγαγόμην & ἤχθην, ἦγμαι, ἤγμην

Αριθμητικά

Αριθμητικά λέγονται οι λέξεις που φανερώνουν αριθμούς ή παράγονται από ονόματα αριθμών. Τα αριθμητικά είναι: επίθετα, ουσιαστικά, επιρρήματα.
Τα αριθμητικά ουσιαστικά σημαίνουν αφηρημένη αριθμητική ποσότητα, είναι όλα θηλυκά και λήγουν σε -άς. Τα περισσότερα σχηματίζονται από το θέμα των απόλυτων αριθμητικών επιθέτων π.χ. δυ-άς, τρι-ὰς κ.λπ. και κλίνονται όπως τα θηλυκά οδοντικόληκτα της γ’ κλίσης σε –άς, γεν. –άδος.
Τα αριθμητικά επιρρήματα φανερώνουν πόσες φορές επαναλαμβάνεται κάτι. Τα περισσότερα σχηματίζονται από το θέμα των απόλυτων αριθμητικών επιθέτων και λήγουν σε –άκις ή –κις π.χ. πεντάκις, δεκάκις κ.λπ. Σχηματίζονται ιδιόμορφα τα: ἅπαξ (= για μια μόνο φορά), δὶς (= για δύο φορές), τρὶς (= για τρεις φορές) και ἐνάκις (= για εννέα φορές).
Τα αριθμητικά επίθετα διακρίνονται σε απόλυτα, τακτικά, χρονικά, πολλαπλασιαστικά και αναλογικά.

Αντωνυμίες

ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Αντωνυμίες ονομάζονται οι κλιτές λέξεις που χρησιμοποιούνται στο λόγο αντί των ονομάτων (ουσιαστικών ή επιθέτων).

Τα είδη των αντωνυμιών είναι:

1.       προσωπικές,

2.       δεικτικές,

3.       οριστική ή επαναληπτική,

4.       κτητικές

5.       αυτοπαθητική,

6.       αλληλοπαθητική,

7.       ερωτηματικές,

8.       αόριστες,

9.       αναφορικές.

Θουκυδίδης, Ιστορία, 6.15.1–6.15.4

Ο Αλκιβιάδης και η εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία

Ὁ μὲν Νικίας τοιαῦτα εἶπε, τῶν δὲ Ἀθηναίων παριόντες οἱ μὲν πλεῖστοι στρατεύειν παρῄνουν καὶ τὰ ἐψηφισμένα μὴ λύειν, οἱ δέ τινες καὶ ἀντέλεγον. [6.15.2]   ἐνῆγε δὲ προθυμότατα τὴν στρατείαν Ἀλκιβιάδης ὁ Κλεινίου, βουλόμενος τῷ τε Νικίᾳ ἐναντιοῦσθαι, ὢν καὶ ἐς τἆλλα

Ξενοφώντος Ελληνικά 4 , 2 , 1 -4

 

ΞΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ , ΕΛΛΗΝΙΚΑ   4 , 2 , 1 – 4

 

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ , ΕΛΛΗΝΙΚΑ   4 , 2 , 1 – 4

Ο Αγησίλαος εισέβαλε στη Μικρή Φρυγία, όπου διαχείμασε αλλά και προκάλεσε με τις επιτυχίες του δυσχέρειες στον σατράπη της, τον Φαρνάβαζο. Ωστόσο, λόγω της απειλής από τη σύμπηξη του αντισπαρτιατικού συνασπισμού στην Ελλάδα, η Σπάρτη τον ανακαλεί για βοήθεια.

[4.2.1] Ἀγησίλαος μὲν δὴ ἐν τούτοις ἦν. οἱ δὲ Λακεδαιμόνιοι ἐπεὶ σαφῶς ᾔσθοντο τά τε χρήματα ἐληλυθότα εἰς τὴν Ἑλλάδα καὶ τὰς μεγίστας πόλεις συνεστηκυίας ἐπὶ πολέμῳ πρὸς ἑαυτούς, ἐν κινδύνῳ τε τὴν πόλιν ἐνόμισαν καὶ στρατεύειν ἀναγκαῖον ἡγήσαντο εἶναι. [4.2.2] καὶ αὐτοὶ μὲν ταῦτα παρεσκευάζοντο, εὐθὺς δὲ καὶ ἐπὶ τὸν Ἀγησίλαον πέμπουσιν Ἐπικυδίδαν. ὁ δ’ ἐπεὶ

Πλάτωνος , Απολογία 32 a – c

ΠΛΑΤΩΝΟΣ , ΑΠΟΛΟΓΙΑ   32  a – c

ἐγὼ γάρ, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἄλλην μὲν ἀρχὴν οὐδεμίαν πώποτε ἦρξα ἐν τῇ πόλει, ἐβούλευσα δέ 

καὶ ἔτυχεν ἡμῶν ἡ φυλὴ Ἀντιοχὶς πρυτανεύουσα ὅτε ὑμεῖς τοὺς δέκα στρατηγοὺς τοὺς οὐκ ἀνε-

λομένους τοὺς ἐκ τῆς ναυμαχίας ἐβουλεύσασθε ἁθρόους κρίνειν, παρανόμως, ὡς ἐν τῷ ὑστέρῳ 

χρόνῳ πᾶσιν ὑμῖν ἔδοξεν. τότ᾽ ἐγὼ μόνος τῶν πρυτάνεων ἠναντιώθην ὑμῖν μηδὲν ποιεῖν παρὰ 

Πλάτωνος Απολογία 38e -39b

ΠΛΑΤΩΝΟΣ, ΑΠΟΛΟΓΙΑ  38e -39b

 

ἀλλ᾽ οὔτε τότε ᾠήθην δεῖν ἕνεκα τοῦ κινδύνου πρᾶξαι οὐδὲν ἀνελεύθερον, οὔτε νῦν μοι

μεταμέλει οὕτως ἀπολογησαμένῳ, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον αἱροῦμαι ὧδε ἀπολογησάμενος 

τεθνάναι ἢ ἐκείνως ζῆν.οὔτε γὰρ ἐν δίκῃ οὔτ᾽ ἐν πολέμῳ οὔτ᾽ ἐμὲ οὔτ᾽ ἄλλον οὐδένα δεῖ

[39a ] τοῦτο μηχανᾶσθαι, ὅπως ἀποφεύξεται πᾶν ποιῶν θάνατον. καὶ γὰρ ἐν ταῖς

Ξενοφῶντος, Ἑλληνικά, 2.3.11–13

 

  Ξενοφῶντος, Ἑλληνικά, 2.3.11–13

Οἱ δὲ τριάκοντα ᾑρέθησαν μὲν ἐπεὶ τάχιστα τὰ μακρὰ τείχη καὶ τὰ περὶ τὸν Πειραιᾶ καθῃρέθη·

αἱρεθέντες δὲ ἐφ᾽ ᾧτε συγγράψαι νόμους, καθ᾽ οὕστινας πολιτεύσοιντο, τούτους μὲν ἀεὶ

ἔμελλον συγγράφειν τε καὶ ἀποδεικνύναι, βουλὴν δὲ καὶ τὰς ἄλλας ἀρχὰς κατέστησαν ὡς

ἐδόκει αὐτοῖς. [2.3.12] ἔπειτα πρῶτον μὲν οὓς πάντες ᾔδεσαν ἐν τῇ δημοκρατίᾳ ἀπὸ

Λυσίας, Κατά Νικομάχου γραμματέως εὐθυνῶν κατηγορία, 31 – 33

Λυσίας, Κατά Νικομάχου γραμματέως εὐθυνῶν κατηγορία, 31 – 33

       Ο Νικόμαχος, ένας από τους «ἀναγραφεῖς νόμων» στις δημόσιες στήλες, κατηγορείται ότι κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του αλλοίωνε σκόπιμα το περιεχόμενο των νόμων. Ο Κατά Νικομάχου λόγος του Λυσία αποτελεί τη δευτερολογία (ή τριτολογία) και ολοκληρώνεται με το απόσπασμα που ακολουθεί.

     Καὶ περὶ μὲν τούτων ἱκανά μοι τὰ εἰρημένα· περὶ δὲ τῶν ἐξαιτησομένων βραχέα πρὸς ὑμᾶς εἰπεῖν βούλομαι. Παρεσκευασμένοι γάρ τινές εἰσι καὶ τῶν φίλων καὶ τῶν τὰ τῆς πόλεως πραττόντων δεῖσθαι ὑπὲρ αὐτοῦ· ὧν ἐγὼ ἡγοῦμαι ἐνίοις προσήκειν ὑπὲρ τῶν ἑαυτοῖς πεπραγμένων ἀπολογεῖσθαι πολὺ μᾶλλον ἢ τοὺς ἀδικοῦντας σῴζειν προαιρεῖσθαι. Δεινὸν δέ