Λατινικά Β' Λυκείου 2024-25 : Εξεταστέα ύλη - Τρόπος Αξιολόγησης - Λατινικές Φράσεις

 

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Β΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2024-25

 

ΒΙΒΛΙΑ:

1.    Λατινικά τ. Α΄ των Μ. Πασχάλη, Γ. Σαββαντίδη (Εισαγωγή: Δ. Ζ. Νικήτας - Β. Βαϊόπουλος)

2.    Λατινική Γραμματική του Α. Τζάρτζανου

Ως διδακτέα-εξεταστέα ύλη ορίζεται η παρακάτω ύλη:

1.      Εισαγωγή A.     Λατινική Γλώσσα και Λογοτεχνία: 1.    Η λατινική γλώσσα 2.   Η γένεση της ρωμαϊκής λογοτεχνίας 3.   Εποχές της ρωμαϊκής λογοτεχνίας 4.   Γενικά χαρακτηριστικά της ρωμαϊκής λογοτεχνίας.   B.     Η εξέλιξη της ρωμαϊκής λογοτεχνίας: 1.    Προκλασική εποχή (απαρχές - περ. 100 π.Χ.) 2.   Κλασική εποχή (περ. 100 π. Χ. – 14 μ.Χ)

2.     Κείμενο :  Ενότητες I-XV.

3.     Λατινικές φράσεις που είναι σε χρήση στον νεοελληνικό λόγο

             Λατινικές φράσεις που είναι σε χρήση στον νεοελληνικό λόγο

1.     A.C. (ante Christum) προ Χριστού (π.Χ.)

2.    A.D. Anno Domini (κατά λέξη: έτος Κυρίου) μετά Χριστόν (μ.Χ.)

3.    ad hominem (argumentum) επιχείρημα που απευθύνεται επιθετικά εναντίον του προσώπου και όχι εναντίον της θέσης που το πρόσωπο αυτό εκφράζει, η προσωπική επίθεση, η απάντηση/επίθεση στο πρόσωπο που εξέφρασε μια άποψη με την οποία διαφωνούμε, αντί η απάντηση να αφορά την άποψη αυτή

4.    ad populum (argumentum) επιχείρημα που αποτελεί μια ψευδή θέση αλλά αντλεί τη βαρύτητά του από την ευρεία απήχηση της θέσης αυτής

5.    altera pars η άλλη πλευρά, η άλλη άποψη

6.    alter ego το άλλο Εγώ, το δεύτερο Εγώ, το πρόσωπο με το οποίο ταυτίζεται κανείς, το συμπλήρωμά του, ο άλλος του εαυτός

7.    A.M. (Ante Meridiem) προ μεσημβρίας (π.μ.)

8.   a posteriori εκ των υστέρων

9.    a priori εκ των προτέρων

10.     ca., cir., circ. (circa) περί, περίπου

11.      carpe diem εκμεταλλεύσου τη μέρα (Οράτιος, Ωδ. 1.11.8)

12.     casus belli κατά λέξη: περίπτωση πολέμου. Συχνότερα χρησιμοποιείται με την έννοια «αιτία πολέμου»

13.     Curriculum Vitae, CV (κατά λέξη: η πορεία του βίου), το βιογραφικό σημείωμα

14.     de facto εκ των πραγμάτων, αυτό που προκύπτει από τα πράγματα, από την πραγματικότητα, στην πράξη. Πολιτικός και διπλωματικός όρος που δηλώνει ότι πράξη, ενέργεια, κατάσταση, κ.λπ., που προέκυψε από την εξέλιξη των γεγονότων, αναγνωρίζεται ως πραγματική, παρόλο που η νομιμότητά της αμφισβητείται ή δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί

15.     de jure εκ του δικαίου, εκ του νόμου, νομίμως, αυτό που προκύπτει από την εφαρμογή του δικαίου, νομικά.

16.     erga omnes έναντι όλων [ισχύει, δηλαδή, για όλους]

17.     et alii, et al. και άλλοι, και άλλα, κ.ά.

18.     et cetera, etc. και λοιπά, κ.λπ.

19.     ex cathedra «από καθέδρας». Λέγεται για ομιλητή που εκφράζεται με ύφος αυθεντίας ή από θέση που του δίνει το δικαίωμα να θεωρείται αυθεντία

20.    exempli gratia, e.g. παραδείγματος χάριν (π.χ.)

21.     ex officio αυτό που προκύπτει από τη θέση καθήκοντος κάποιου, από τη θέση κάποιου, από το αξίωμα κάποιου

22.    in medias res στο μέσο της υπόθεσης ή της πλοκής

23.    in memoriam εις μνήμην, στη μνήμη κάποιου

24.    lapsus linguae γλωσσικό λάθος, λάθος εκ παραδρομής στην ομιλία

25.    lapsus calami λάθος της γραφίδας, λάθος εκ παραδρομής στον γραπτό λόγο

26.    mea culpa λάθος μου

27.    memorandum μνημόνιο, υπόμνημα

28.    modus operandi (M.O.) τρόπος ενέργειας

29.    modus vivendi τρόπος ζωής

30.    moratorium καθυστέρηση

31.     mutatis mutandis τηρουμένων των αναλογιών, μετά τις απαραίτητες αλλαγές

32.    passim σποράδην, σποραδικά, εδώ κι εκεί, σε διάφορα σημεία του κειμένου

33.    persona grata πρόσωπο επιθυμητό, ευπρόσδεκτο

34.    persona non grata πρόσωπο ανεπιθύμητο

35.    placebo (κατά λέξη: θα προσφέρω ευχαρίστηση, ικανοποίηση) φάρμακο που χορηγείται στον ασθενή για ψυχολογική του στήριξη παρά για τη θεραπεία της αρρώστιας του

36.    P.M. (Post Meridiem) μετά μεσημβρίαν (μ.μ.)

37.     primus inter pares πρώτος μεταξύ ίσων

38.    prima facie εκ πρώτης όψεως

39.    scripta manent τα γραπτά μένουν

40.    (sic) έτσι ακριβώς (γραμμένο, διατυπωμένο κ.λπ.). Βρίσκεται πάντα σε παρένθεση και δίνει έμφαση σε ένα στοιχείο του λόγου που πρέπει να προσέξει ο αναγνώστης, επειδή αυτό είναι εσφαλμένο, παράδοξο ή αδόκιμο

41.     sine qua non (συχνά μαζί με τις λέξεις conditio, causa) (κατάσταση, αιτία) εκ των ων ουκ άνευ, αναγκαία προϋπόθεση

42.    s.o.s. (si opus sit) αν χρειάζεται, αν υπάρχει ανάγκη

43.    status quo (κατά λέξη: η κατάσταση στην οποία…) η ισχύουσα κατάσταση

44.    sui generis (κατά λέξη: του δικού του γένους) ιδιόμορφος, ιδιότυπος. Λέγεται συνήθως ως χαρακτηρισμός προσώπων ή καταστάσεων που έχουν κάτι το ιδιαίτερο, ιδιότητα χαρακτηριστική των ίδιων και μόνο

45.    tabula rasa (κατά λέξη: άγραφη πλάκα, αποξεσμένος, σβησμένος πίνακας). Λέγεται για τον νου, που θεωρείται ως κάτι άγραφο, κενό, πριν γεμίσει με εντυπώσεις, γνώσεις, εμπειρίες

46.    terra incognita άγνωστη γη, άγνωστος τόπος, άγνωστο θέμα, αντικείμενο

47.    urbi et orbi στην πόλη και στην οικουμένη, στην πόλη και σε ολόκληρο τον κόσμο, δηλαδή παντού

48.    verbatim κατά λέξη, ακριβώς

49.    vs (versus) εναντίον (κάποιου)

 

Τρόπος αξιολόγησης

1. Για την εξέταση στο μάθημα των Λατινικών της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών της Β’ τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου δίνεται στους/στις μαθητές/τριες διδαγμένο κείμενο δέκα έως δώδεκα (10-12) στίχων και ζητείται από αυτούς/ές:

α) να το μεταφράσουν στη Νέα Ελληνική (20 μονάδες)

β) να απαντήσουν στις εξής παρατηρήσεις (σύνολο 80 μονάδες):

- μία (1) παρατήρηση από την Εισαγωγή του σχολικού βιβλίου ανοικτού ή κλειστού τύπου (10 μονάδες)

- μία (1) παρατήρηση ετυμολογική: Συσχέτιση λέξεων της Λατινικής με λέξεις που χρησιμοποιούνται στη Νέα Ελληνική (10 μονάδες)

- μία (1) παρατήρηση που θα αξιοποιεί τη χρήση στερεότυπης λατινικής φράσης στο κατάλληλο κειμενικό περιβάλλον της Νέας Ελληνικής (10 μονάδες)

- δύο (2) παρατηρήσεις Γραμματικής (30 μονάδες)

- μία (1) παρατήρηση Συντακτικού (20 μονάδες).

Καθεμία από τις παρατηρήσεις Γραμματικής και Συντακτικού μπορεί να αναλύεται σε δύο (2) ισοδύναμα υποερωτήματα.

Από την Τράπεζα Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας  λαμβάνονται με κλήρωση το κείμενο και, μαζί με αυτό, το οριζόμενο προς μετάφραση τμήμα του, καθώς και οι κάτωθι παρατηρήσεις:

- μία (1) παρατήρηση ετυμολογική: Συσχέτιση λέξεων της Λατινικής με λέξεις που χρησιμοποιούνται στη Νέα Ελληνική

- μία (1) παρατήρηση Συντακτικού, η οποία μπορεί να αναλύεται σε δύο (2) ισοδύναμα υποερωτήματα.

Οι υπόλοιπες παρατηρήσεις ορίζονται από τους/τις διδάσκοντες/-ουσες το μάθημα.