Ιστορία Β' : Η Εικονομαχία

Λατινικά Γ. Το αίτιο

Λατινικά Γ'. Κλίση ομαλών ρημάτων

Ιστορία Β' Λυκείου. Η βασιλεία του Ηρακλείου

Κεφάλαιο 1. Ενότητα 2. Η βασιλεία του Ηρακλείου

Ιστορία Β' Λυκείου. Η εμφάνιση του Ισλάμ

 Κεφάλαιο 1. Ενότητα 3. Η εμφάνιση του Ισλάμ

Αρχαία Γ' - Εισαγωγή

 Αρχαία Γ' Ανθρωπιστικών Σπουδών - Εισαγωγή

Ιστορία Β'. Περίοδοι της ελληνικής Ιστορίας

 

Εξεταστέα ύλη των μαθημάτων της Α', Β' και Γ' Λυκείου 2025-26

 Η εξεταστέα ύλη των μαθημάτων που εξετάζονται στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις της Α', Β' και Γ' Λυκείου εδώ : 

https://lyk-episk.ira.sch.gr/?p=3722

Εξεταστέα ύλη πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων 2025-26

Η εξεταστέα ύλη των πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων για το σχολικό έτος 2025-26 εδώ : 

https://lyk-episk.ira.sch.gr/?p=3717

Ισοκράτης, Ἀρχίδαμος 107-109

 Ισοκράτης, Ἀρχίδαμος 107-109

Αδίδακτο κείμενο : Ισοκράτης, Ἀρχίδαμος 107-109

Προσπαθώντας να φιλοτιμήσει τους Σπαρτιάτες, ώστε να μην αποδεχτούν την ανεξαρτησία της Μεσσήνης, που ήθελαν να επιβάλουν οι Θηβαίοι, ο ομιλητής αναφέρεται στα οφέλη που θα αποκομίσουν από την ηρωική τους στάση.

Ἔστιν δ᾽ ἁπλοῦν τὸ καλῶς βουλεύσασθαι περὶ τούτων. ῍Ην μὲν γὰρ ἐθέλωμεν ἀποθνῄσκειν ὑπὲρ τῶν δικαίων, οὐ μόνον εὐδοκιμήσομεν, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐπίλοιπον χρόνον ἀσφαλῶς ἡμῖν ἐξέσται ζῆν· εἰ δὲ φοβησόμεθα τοὺς κινδύνους, εἰς πολλὰς ταραχὰς καταστήσομεν ἡμᾶς αὐτούς. Παρακαλέσαντες οὖν ἀλλήλους ἀποδῶμεν τὰ τροφεῖα τῇ πατρίδι, καὶ μὴ περιίδωμεν ὑβρισθεῖσαν τὴν Λακεδαίμονα καὶ καταφρονηθεῖσαν, μηδὲ ψευσθῆναι ποιήσωμεν τῶν ἐλπίδων τοὺς εὔνους ἡμῖν ὄντας, μηδὲ περὶ πλείονος φανῶμεν ποιούμενοι τὸ ζῆν τοῦ παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις εὐδοκιμεῖν, ἐνθυμηθέντες ὅτι κάλλιόν ἐστιν ἀντὶ θνητοῦ σώματος ἀθάνατον δόξαν ἀντικαταλλάξασθαι, καὶ ψυχῆς, ἣν οὐχ ἕξομεν ὀλίγων ἐτῶν, πρίασθαι τοιαύτην  εὔκλειαν, ἣ πάντα τὸν αἰῶνα τοῖς ἐξ ἡμῶν γενομένοις παραμενεῖ, πολὺ μᾶλλον ἢ μικροῦ χρόνου γλιχομένους μεγάλαις αἰσχύναις ἡμᾶς αὐτοὺς περιβαλεῖν.

Λεξιλόγιο

παρακαλέω, ῶ : παρακινώ, προτρέπω

περὶ πλείονος ποιοῦμαι : θεωρώ σπουδαιότερο

πρίαμαι : αγοράζω

γλίχομαι : επιζητώ, επιθυμώ, αγαπώ υπερβολικά

Θουκυδίδης, Ἱστορίαι §§2.10.3-2.11.2

 Θουκυδίδης, Ἱστορίαι §§2.10.3-2.11.2 (έκδ. των Jones, H.S., Powell, J.E. Οξφόρδη: Clarendon Press, 1942, ανατ. 1970)

Ο Θουκυδίδης αφού έχει αναφερθεί στις προετοιμασίες των Πελοποννησίων και στη συγκέντρωση των δυνάμεών τους στον Ισθμό της Κορίνθου, ενόψει της εισβολής στην Αττική, παραθέτει τον λόγο του Αρχίδαμου.

Καὶ ἐπειδὴ πᾶν τὸ στράτευμα ξυνειλεγμένον ἦν, Ἀρχίδαμος ὁ βασιλεὺς τῶν Λακεδαιμονίων, ὅσπερ ἡγεῖτο τῆς ἐξόδου ταύτης, ξυγκαλέσας τοὺς στρατηγοὺς τῶν πόλεων πασῶν καὶ τοὺς μάλιστα ἐν τέλει καὶ ἀξιολογωτάτους παρῄνει τοιάδε. Ἄνδρες Πελοποννήσιοι καὶ ξύμμαχοι, και οἱ πατέρες ἡμῶν πολλὰς στρατείας καὶ ἐν αὐτῇ Πελοποννήσῳ  καὶ ἔξω 

Λυσίας, Δήμου Καταλύσεως Απολογία 25–26

 Λυσίας, Δήμου Καταλύσεως Απολογία 25–26

Στο απόσπασμα που ακολουθεί, ο  ομιλητής εστιάζει τις αναφορές του στη δράση των κατηγόρων του οι οποίοι με την πρακτική και τις συκοφαντίες τους έβλαψαν κατ' επανάληψη την πόλη.

[25] Ἄξιον δὲ μνησθῆναι τῶν μετὰ τοὺς τετρακοσίους πραγμάτων· εὖ γὰρ εἴσεσθε ὅτι, ἃ μὲν οὗτοι συμβουλεύουσιν, οὐδεπώποτε ὑμῖν ἐλυσιτέλησεν, ἃ δ’ ἐγὼ παραινῶ, ἀμφοτέραις ἀεὶ ταῖς πολιτείαις συμφέρει. ἴστε γὰρ Ἐπιγένη καὶ Δημοφάνη καὶ Κλεισθένη ἰδίᾳ μὲν καρπωσαμένους τὰς τῆς πόλεως συμφοράς, δημοσίᾳ δὲ ὄντας μεγίστων κακῶν αἰτίους. [26] ἐνίων μὲν γὰρ ἔπεισαν ὑμᾶς ἀκρίτων θάνατον καταψηφίσασθαι, πολλῶν δὲ ἀδίκως δημεῦσαι τὰς οὐσίας, τοὺς δ’ ἐξελάσαι καὶ ἀτιμῶσαι τῶν πολιτῶν· τοιοῦτοι γὰρ ἦσαν ὥστε τοὺς μὲν ἡμαρτηκότας ἀργύριον λαμβάνοντες ἀφιέναι, τοὺς δὲ μηδὲν ἠδικηκότας εἰς ὑμᾶς εἰσιόντες ἀπολλύναι. καὶ οὐ πρότερον ἐπαύσαντο, ἕως τὴν μὲν πόλιν εἰς στάσεις καὶ τὰς μεγίστας συμφορὰς κατέστησαν, αὐτοὶ δ’ ἐκ πενήτων πλούσιοι ἐγένοντο.

Ἰσοκράτης, Περὶ τῆς ἀντιδόσεως 253-255

 

Αδίδακτο κείμενο : Ἰσοκράτης, Περὶ τῆς ἀντιδόσεως 253-255

Στο έργο του Περὶ ἀντιδόσεως ο Ισοκράτης μιλάει με πολύ ενθουσιασμό για τον λόγο ως διακριτικό γνώρισμα του ανθρώπου.

τοῖς μὲν γὰρ ἄλλοις οἷς ἔχομεν, ἅπερ ἤδη καὶ πρότερον εἶπον, οὐδὲν τῶν ζῴων  διαφέρομεν, 

ἀλλὰ  πολλῶν καὶ τῷ τάχει καὶ τῇ ῥώμῃ καὶ ταῖς ἄλλαις εὐπορίαις καταδεέστεροι τυγχάνομεν 

ὄντες·  ἐγγενομένου δ᾽ ἡμῖν τοῦ πείθειν ἀλλήλους καὶ δηλοῦν πρὸς ἡμᾶς αὐτούς, περὶ ὧν

ἂν βουληθῶμεν, οὐ μόνον τοῦ θηριωδῶς ζῆν ἀπηλλάγημεν, ἀλλὰ καὶ συνελθόντες πόλεις 

Ξενοφῶν, Ἱέρων, κεφ. 5 §§ 1-2

 Ξενοφῶν, Ἱέρων, κεφ. 5 §§ 1-2 (έκδ. του Marchant, E.C. Οξφόρδη: Clarendon Press, 1920, ανατ. 1969)

Ο Ιέρωνας, τύραννος των Συρακουσών, στον διάλογό του με τον ποιητή Σιμωνίδη παραθέτει όλα τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι τύραννοι παρουσιάζουν αντιφάσεις στα συναισθήματα και τη συμπεριφορά τους.

Χαλεπὸν δ’ ἐρῶ σοι καὶ ἄλλο πάθημα, ὦ Σιμωνίδη, τῶν τυράννων. Γιγνώσκουσι μὲν γὰρ οὐδὲν ἧττον τῶν ἰδιωτῶν τοὺς ἀλκίμους τε καὶ σοφοὺς καὶ δικαίους. Τούτους δ’ ἀντὶ τοῦ ἄγασθαι φοβοῦνται, τοὺς μὲν ἀνδρείους, μή τι τολμήσωσι τῆς ἐλευθερίας ἕνεκεν, τοὺς δὲ σοφούς, μή τι μηχανήσωνται, τοὺς δὲ δικαίους, μὴ ἐπιθυμήσῃ τὸ πλῆθος ὑπ’ αὐτῶν προστατεῖσθαι. Ὅταν δὲ

∆ιόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη Βιβλ. ΧΙΙ . 53, 1-2

∆ιόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη Βιβλ. ΧΙΙ §§53, 1-2 (έκδ. των Vogel, F., Fischer, K.T. Λειψία: Teubner, 1888, ανατ. 1964)

Η Βιβλιοθήκη του Διοδώρου αποτελεί μία χρονογραφικά (δηλ. κατά χρονολογική σειρά) οργανωμένη παγκόσμια ιστορία, η οποία εκτείνεται από τους μυθικούς χρόνους ως το 60 π.Χ. Στο απόσπασμα γίνεται αναφορά στον γνωστό ρήτορα και δάσκαλο της ρητορικής Γοργία.

Ἐπὶ δὲ τούτων κατὰ τὴν Σικελίαν Λεοντῖνοι, Χαλκιδέων μὲν ὄντες ἄποικοι, συγγενεῖς δὲ Ἀθηναίων, ἔτυχον ὑπὸ Συρακοσίων πολεμούμενοι. Πιεζόμενοι δὲ τῷ πολέμῳ, καὶ διὰ τὴν ὑπεροχὴν τῶν Συρακοσίων κινδυνεύοντες ἁλῶναι κατὰ κράτος, ἐξέπεμψαν πρέσβεις εἰς τὰς Ἀθήνας, ἀξιοῦντες τὸν δῆμον βοηθῆσαι τὴν ταχίστην καὶ τὴν πόλιν ἑαυτῶν ἐκ τῶν κινδύνων ῥύσασθαι. Ἦν δὲ τῶν ἀπεσταλμένων ἀρχιπρεσβευτὴς Γοργίας ὁ ῥήτωρ, δεινότητι λόγου πολὺ

Θουκυδίδου Ἱστορίαι 1. 94-95

 Θουκυδίδου Ἱστορίαι 1 §§ 94-95 (έκδ. των Jones, H.S., Powell, J.E. Οξφόρδη: Clarendon Press, 1942, ανατ. 1970)

Στο παρακάτω απόσπασμα ο Θουκυδίδης αναφέρεται στην εκστρατεία των Ελλήνων κατά των Περσών με επικεφαλής τον Παυσανία μετά τους Περσικούς πολέμους. Ο ιστορικός παρουσιάζει τα γεγονότα που οδήγησαν στην ανάληψη της αρχηγίας από τους Αθηναίους.

Παυσανίας δὲ ὁ Κλεομβρότου ἐκ Λακεδαίμονος στρατηγὸς τῶν Ἑλλήνων ἐξεπέμφθη μετὰ

εἴκοσι νεῶν ἀπὸ Πελοποννήσου· ξυνέπλεον δὲ καὶ Ἀθηναῖοι τριάκοντα ναυσὶ καὶ τῶν ἄλλων

 ξυμμάχων πλῆθος. Καὶ ἐστράτευσαν ἐς Κύπρον καὶ αὐτῆς τὰ πολλὰ κατεστρέψαντο, καὶ

ὕστερον ἐς Βυζάντιον Μήδων ἐχόντων, καὶ ἐξεπολιόρκησαν ἐν τῇδε τῇ ἡγεμονίᾳ. Ἤδη δὲ βιαίου

Ξενοφῶν, Ἱέρων §§ 2.6-9

 Ξενοφῶν, Ἱέρων §§ 2.6-9 (έκδ. του Marchant, E.C. Οξφόρδη: Clarendon Press, 1920, ανατ. 1969)

Στο έργο αυτό γίνεται συζήτηση ανάμεσα στον τύραννο των Συρακουσών Ιέρωνα και τον ποιητή Σιμωνίδη σχετικά με τις διαφορές του τυραννικού από τον ιδιωτικό βίο.

 

Ἐγὼ δὲ πεπειραμένος σαφῶς οἶδα, ὦ Σιμωνίδη, καὶ λέγω σοι ὅτι οἱ τύραννοι τῶν μεγίστων

ἀγαθῶν ἐλάχιστα μετέχουσι, τῶν δὲ μεγίστων κακῶν πλεῖστα κέκτηνται. Αὐτίκα γὰρ εἰ μὲν

 εἰρήνη δοκεῖ μέγα ἀγαθὸν τοῖς ἀνθρώποις εἶναι, ταύτης ἐλάχιστον τοῖς τυράννοις μέτεστιν· εἰ

δὲ πόλεμος μέγα κακόν, τούτου πλεῖστον μέρος οἱ τύραννοι μετέχουσιν. Εὐθὺς γὰρ τοῖς μὲν

ἰδιώταις, ἂν μὴ ἡ πόλις αὐτῶν κοινὸν πόλεμον πολεμῇ, ἔξεστιν ὅποι ἂν βούλωνται πορεύεσθαι 

μηδὲν φοβουμένους μή τις αὐτοὺς ἀποκτείνῃ, οἱ δὲ τύραννοι πάντες πανταχῇ ὡς διὰ πολεμίας 

πορεύονται. Αὐτοί τε γοῦν ὡπλισμένοι οἴονται ἀνάγκην εἶναι διάγειν καὶ ἄλλους ὁπλοφόρους 

ἀεὶ συμπεριάγεσθαι. Ἔπειτα δὲ οἱ μὲν ἰδιῶται, ἐὰν καὶ στρατεύωνταί που εἰς πολεμίαν, ἀλλ' οὖν

ἐπειδάν γε ἔλθωσιν οἴκαδε, ἀσφάλειαν σφίσιν ἡγοῦνται εἶναι, οἱ δὲ τύραννοι ἐπειδὰν εἰς τὴν

ἑαυτῶν πόλιν ἀφίκωνται, τότε ἐν πλείστοις πολεμίοις ἴσασιν ὄντες.

Λεξιλόγιο

 Αὐτίκα γάρ: παραδείγματος χάριν/ χάρη

διὰ πολεμίας: μέσα από εχθρική χώρα

οἴκαδε: στην πατρίδα

συμπεριάγεσθαι: του ρ. συμπεριάγομαι: περιφέρομαι μαζί ή από κοινού με κάποιον

Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, 1.6.8.3-1.6.14.1

 Ξενοφῶντος Ἑλληνικά, 1.6.8.3-1.6.14.1

 

Το απόσπασμα αναφέρεται στα τελευταία χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου (406 π.Χ.). Ο Σπαρτιάτης ναύαρχος Καλλικρατίδας μετά την άρνησή του να περιμένει οικονομική ενίσχυση από τον Κύρο, σατράπη της Λυδίας, της Φρυγίας  και της Καππαδοκίας και φίλο των Σπαρτιατών κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, απευθύνεται στους Έλληνες της Μιλήτου.

       Ἐμοὶ μέν, ὦ Μιλήσιοι, ἀνάγκη τοῖς οἴκοι ἄρχουσι πείθεσθαι· ὑμᾶς δὲ ἐγὼ ἀξιῶ

προθυμοτάτους εἶναι εἰς τὸν πόλεμον διὰ τὸ οἰκοῦντας ἐν βαρβάροις πλεῖστα κακὰ ἤδη ὑπ’

αὐτῶν πεπονθέναι. δεῖ δ’ ὑμᾶς ἐξηγεῖσθαι τοῖς ἄλλοις συμμάχοις ὅπως ἂν τάχιστά τε καὶ

μάλιστα βλάπτωμεν τοὺς πολεμίους, ἕως ἂν οἱ ἐκ Λακεδαίμονος ἥκωσιν, οὓς ἐγὼ ἔπεμψα

Θουκυδίδου Ἱστορίαι 2.65.1.1-2.65.6.1.

 Θουκυδίδου  Ἱστορίαι     2.65.1.1-2.65.6.1.

Κατὰ τὸ τρίτο ἔτος τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου ὁ ἀθηναϊκὸς δῆμος, κουρασμένος από τις αντιξοότητες τοῦ πολέμου, ἄρχισε νὰ στρέφεται ἐναντίον τοῦ Περικλῆ ποὺ εἶχε ἐξωθήσει τα πράγματα σὲ ρήξη μὲ τὴν Σπάρτη. Γιὰ νὰ δικαιολογήσει τὴν πολιτική του καὶ νὰ τονώσει το ἀγωνιστικὸ φρόνημα τοῦ δήμου, ὁ μεγάλος πολιτικὸς συγκάλεσε τὴν ἐκκλησία τοῦ δήμου και εκφώνησε λόγο στοὺς συμπολίτες του. Απόσπασμα του λόγου αυτού αποτελεί το ακόλουθο κείμενο

 Τοιαῦτα ὁ Περικλῆς λέγων ἐπειρᾶτο τοὺς Ἀθηναίους τῆς τε ἐς αὑτὸν ὀργῆς παραλύειν καὶ ἀπὸ

τῶν παρόντων δεινῶν ἀπάγειν τὴν γνώμην. οἱ δὲ δημοσίᾳ μὲν τοῖς λόγοις ἀνεπείθοντο καὶ οὔτε

πρὸς τοὺς Λακεδαιμονίους ἔτι ἔπεμπον ἔς τε τὸν πόλεμον μᾶλλον ὥρμηντο, ἰδίᾳ δὲ τοῖς

παθήμασιν ἐλυποῦντο, ὁ μὲν δῆμος ὅτι ἀπ’ ἐλασσόνων ὁρμώμενος ἐστέρητο καὶ τούτων, οἱ δὲ