Ιστορία Β' : Η Δ' Σταυροφορία

Η Δ' Σταυροφορία

Αρχαία Γ' : 10η ενότητα - Πλάτωνος, Πολιτεία 519b-520a

10η ενότητα-Η αλληγορία του σπηλαίου: οι φιλόσοφοι

ΣΩ.Τί δέ; Τόδε οὐκ εἰκός, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ ἀνάγκη ἐκ τῶν προειρημένων, μήτε τοὺς ἀπαιδεύτους καὶ ἀληθείας ἀπείρους ἱκανῶς ἄν ποτε πόλιν ἐπιτροπεῦσαι, μήτε τοὺς ἐν παιδείᾳ ἐωμένους διατρίβειν διὰ τέλους, τοὺς μὲν ὅτι σκοπὸν ἐν τῷ βίῳ οὐκ ἔχουσιν ἕνα, οὗ στοχαζομένους δεῖ ἅπαντα πράττειν ἃ ἂν πράττωσιν ἰδίᾳ τε καὶ δημοσίᾳ, τοὺς δὲ ὅτι ἑκόντες εἶναι οὐ πράξουσιν, ἡγούμενοι ἐν μακάρων νήσοις ζῶντες ἔτι ἀπῳκίσθαι; 

ΓΛ. Ἀληθῆ, ἔφη. 

ΣΩ. Ἡμέτερον δὴ ἔργον, ἦν δ’ ἐγώ, τῶν οἰκιστῶν τάς τε βελτίστας φύσεις ἀναγκάσαι ἀφικέσθαι πρὸς τὸ μάθημα ὃ ἐν τῷ πρόσθεν ἔφαμεν εἶναι μέγιστον, ἰδεῖν τε τὸ ἀγαθὸν καὶ ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀνάβασιν, καὶ ἐπειδὰν ἀναβάντες ἱκανῶς ἴδωσι, μὴ ἐπιτρέπειν αὐτοῖς ὃ νῦν ἐπιτρέπεται. 

ΓΛ. Τὸ ποῖον δή; 

ΣΩ. Τὸ αὐτοῦ, ἦν δ’ ἐγώ, καταμένειν καὶ μὴ ἐθέλειν πάλιν καταβαίνειν παρ’ ἐκείνους τοὺς δεσμώτας μηδὲ μετέχειν τῶν παρ’ ἐκείνοις πόνων τε καὶ τιμῶν, εἴτε φαυλότεραι εἴτε σπουδαιότεραι. 

ΓΛ. Ἔπειτ’, ἔφη, ἀδικήσομεν αὐτούς, καὶ ποιήσομεν χεῖρον ζῆν, δυνατὸν αὐτοῖς ὂν ἄμεινον; 

ΣΩ. Ἐπελάθου, ἦν δ’ ἐγώ, πάλιν, ὦ φίλε, ὅτι νόμῳ οὐ τοῦτο μέλει, ὅπως ἕν τι γένος ἐν πόλει διαφερόντως εὖ πράξει, ἀλλ’ ἐν ὅλῃ τῇ πόλει τοῦτο μηχανᾶται ἐγγενέσθαι, συναρμόττων τοὺς πολίτας πειθοῖ τε καὶ ἀνάγκῃ, ποιῶν μεταδιδόναι ἀλλήλοις τῆς ὠφελίας ἣν ἂν ἕκαστοι τὸ κοινὸν δυνατοὶ ὦσιν ὠφελεῖν καὶ αὐτὸς ἐμποιῶν τοιούτους ἄνδρας ἐν τῇ πόλει, οὐχ ἵνα ἀφιῇ τρέπεσθαι ὅπῃ ἕκαστος βούλεται, ἀλλ’ ἵνα καταχρῆται αὐτὸς αὐτοῖς ἐπὶ τὸν σύνδεσμον τῆς πόλεως. 

ΓΛ. Ἀληθῆ, ἔφη· ἐπελαθόμην γάρ.

Αρχαία Γ' : 9η ενότητα - Πλάτωνος, Πολιτεία 518b-519a

 9η ενότητα : Η αλληγορία του σπηλαίου: η παιδεία

Σω. Δεῖ δή, εἶπον, ἡμᾶς τοιόνδε νομίσαι περὶ αὐτῶν, εἰ ταῦτ’ ἀληθῆ· τὴν παιδείαν οὐχ οἵαν

τινὲς ἐπαγγελλόμενοί φασιν εἶναι τοιαύτην καὶ εἶναι. Φασὶ δέ που οὐκ ἐνούσης ἐν τῇ ψυχῇ

ἐπιστήμης σφεῖς ἐντιθέναι, οἷον τυφλοῖς ὀφθαλμοῖς ὄψιν ἐντιθέντες.

Γλ. Φασὶ γὰρ οὖν, ἔφη.

Σω. Ὁ δέ γε νῦν λόγος, ἦν δ’ ἐγώ, σημαίνει ταύτην τὴν ἐνοῦσαν ἑκάστου δύναμιν ἐν τῇ ψυχῇ

καὶ τὸ ὄργανον ᾧ καταμανθάνει ἕκαστος, οἷον εἰ ὄμμα μὴ δυνατὸν ἦν ἄλλως ἢ σὺν ὅλῳ τῷ

σώματι στρέφειν πρὸς τὸ φανὸν ἐκ τοῦ σκοτώδους, οὕτω σὺν ὅλῃ τῇ ψυχῇ ἐκ τοῦ γιγνομένου

περιακτέον εἶναι, ἕως ἂν εἰς τὸ ὂν καὶ τοῦ ὄντος τὸ φανότατον δυνατὴ γένηται ἀνασχέσθαι

θεωμένη· τοῦτο δ’ εἶναί φαμεν τἀγαθόν. Ἦ γάρ;

Γλ. Ναί.

Σω. Τούτου τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, αὐτοῦ τέχνη ἂν εἴη, τῆς περιαγωγῆς, τίνα τρόπον ὡς ῥᾷστά τε καὶ

ἀνυσιμώτατα μεταστραφήσεται, οὐ τοῦ ἐμποιῆσαι αὐτῷ τὸ ὁρᾶν, ἀλλ’ ὡς ἔχοντι μὲν αὐτό, οὐκ

ὀρθῶς δὲ τετραμμένῳ οὐδὲ βλέποντι οἷ ἔδει, τοῦτο διαμηχανήσασθαι.

Γλ. Ἔοικεν γάρ, ἔφη.

Σω. Αἱ μὲν τοίνυν ἄλλαι ἀρεταὶ καλούμεναι ψυχῆς κινδυνεύουσιν ἐγγύς τι εἶναι τῶν τοῦ

σώματος—τῷ ὄντι γὰρ οὐκ ἐνοῦσαι πρότερον ὕστερον ἐμποιεῖσθαι ἔθεσι καὶ ἀσκήσεσιν—ἡ

δὲ τοῦ φρονῆσαι παντὸς μᾶλλον θειοτέρου τινὸς τυγχάνει, ὡς ἔοικεν, οὖσα, ὃ τὴν μὲν δύναμιν

οὐδέποτε ἀπόλλυσιν, ὑπὸ δὲ τῆς περιαγωγῆς χρήσιμόν τε καὶ ὠφέλιμον καὶ ἄχρηστον αὖ καὶ

βλαβερὸν γίγνεται.

Ασκήσεις

1.Να αντιστοιχίσετε τα δεδομένα της στήλης Α’ με εκείνα της στήλης Β’

Α	Β	Λύση
1.       Φασίν	a.      Διάσημος	1 :
2.      Σημαίνει	b.      Διαφήμιση	2 :
3.      Περιακτέον	c.      Διαγωγή	3 :
4.      ἀνασχέσθαι	d.     Διάθεση	4 :
5.      ἔθεσι	e.      Διάκριση	5 :
	f.       Συνοχή
	g.      Συνήθεια

 2.Να γράψετε από δύο ομόρριζα (απλά ή σύνθετα) της νέας ελληνικής για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις :

φανόν
τετραμμένῳ
ὀφθαλμοῖς
ἔοικεν

 3. Να εντοπίσετε στο κείμενο λέξεις ομόρριζες με τις ακόλουθες :

Λήθαργος		Ποιητής
Κάτοπτρο		Εικασία
Εργασία		Κλητήρας
Επαγωγή		Φρενοβλαβής
Σχεδόν		Όλεθρος

Αδίδακτο κείμενο: Ξενοφῶντος, Ἑλληνικά VI, 5, 27-29

 Αδίδακτο κείμενο: Ξενοφῶντος,   Ἑλληνικά VI, 5, 27-29 

Οι Θηβαίοι , κατόπιν προτροπής των Αρκάδων και των Αργείων, αποφασίζουν να βαδίσουν εναντίον της Σπάρτης με την ελπίδα ότι θα βρουν την πόλη έρημη.

Οἱ δὲ Θηβαῖοι ἐπεὶ ᾔσθοντο τὰ πεπραγμένα ὑπὸ τῶν ᾿Αρκάδων, πολὺ δὴ θρασύτερον

 κατέβαινον. Καὶ τὴν μὲν Σελλασίαν εὐθὺς ἔκαον καὶ ἐπόρθουν. Ἐπεὶ δὲ ἐν τῷ πεδίῳ ἐγένοντο,

ἐν τῷ τεμένει τοῦ ᾿Απόλλωνος, ἐνταῦθα ἐστρατεπεδεύσαντο· τῇ δ' ὑστεραίᾳ ἐπορεύοντο. Καὶ

διὰ μὲν τῆς γεφύρας οὐδ' ἐπεχείρουν διαβαίνειν ἐπὶ τὴν πόλιν· καὶ γὰρ ἐν τῷ τῆς ᾿Αλέας ἱερῷ

Εξεταστέα ύλη των μαθημάτων της Α', Β' και Γ' Λυκείου 2025-26

 Η εξεταστέα ύλη των μαθημάτων που εξετάζονται στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις της Α', Β' και Γ' Λυκείου εδώ : 

https://lyk-episk.ira.sch.gr/?p=3722

Εξεταστέα ύλη πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων 2025-26

Η εξεταστέα ύλη των πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων για το σχολικό έτος 2025-26 εδώ : 

https://lyk-episk.ira.sch.gr/?p=3717

Ισοκράτης, Ἀρχίδαμος 107-109

 Ισοκράτης, Ἀρχίδαμος 107-109

Αδίδακτο κείμενο : Ισοκράτης, Ἀρχίδαμος 107-109

Προσπαθώντας να φιλοτιμήσει τους Σπαρτιάτες, ώστε να μην αποδεχτούν την ανεξαρτησία της Μεσσήνης, που ήθελαν να επιβάλουν οι Θηβαίοι, ο ομιλητής αναφέρεται στα οφέλη που θα αποκομίσουν από την ηρωική τους στάση.

Ἔστιν δ᾽ ἁπλοῦν τὸ καλῶς βουλεύσασθαι περὶ τούτων. ῍Ην μὲν γὰρ ἐθέλωμεν ἀποθνῄσκειν ὑπὲρ τῶν δικαίων, οὐ μόνον εὐδοκιμήσομεν, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐπίλοιπον χρόνον ἀσφαλῶς ἡμῖν ἐξέσται ζῆν· εἰ δὲ φοβησόμεθα τοὺς κινδύνους, εἰς πολλὰς ταραχὰς καταστήσομεν ἡμᾶς αὐτούς. Παρακαλέσαντες οὖν ἀλλήλους ἀποδῶμεν τὰ τροφεῖα τῇ πατρίδι, καὶ μὴ περιίδωμεν ὑβρισθεῖσαν τὴν Λακεδαίμονα καὶ καταφρονηθεῖσαν, μηδὲ ψευσθῆναι ποιήσωμεν τῶν ἐλπίδων τοὺς εὔνους ἡμῖν ὄντας, μηδὲ περὶ πλείονος φανῶμεν ποιούμενοι τὸ ζῆν τοῦ παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις εὐδοκιμεῖν, ἐνθυμηθέντες ὅτι κάλλιόν ἐστιν ἀντὶ θνητοῦ σώματος ἀθάνατον δόξαν ἀντικαταλλάξασθαι, καὶ ψυχῆς, ἣν οὐχ ἕξομεν ὀλίγων ἐτῶν, πρίασθαι τοιαύτην  εὔκλειαν, ἣ πάντα τὸν αἰῶνα τοῖς ἐξ ἡμῶν γενομένοις παραμενεῖ, πολὺ μᾶλλον ἢ μικροῦ χρόνου γλιχομένους μεγάλαις αἰσχύναις ἡμᾶς αὐτοὺς περιβαλεῖν.

Λεξιλόγιο

παρακαλέω, ῶ : παρακινώ, προτρέπω

περὶ πλείονος ποιοῦμαι : θεωρώ σπουδαιότερο

πρίαμαι : αγοράζω

γλίχομαι : επιζητώ, επιθυμώ, αγαπώ υπερβολικά